ในปัจจุบันวงการอัญมณีและเครื่องประดับมีความก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว การสังเคราะห์อัญมณีได้พัฒนาไปอย่างมาก หนึ่งในนวัตกรรมที่น่าสนใจคือ เพชรโมอิส (Moissanite) อัญมณีสังเคราะห์ที่มีความงามใกล้เคียงเพชรแท้จนหลายคนแยกไม่ออก จนเกิดคำถามว่าเพชรโมอิสนั้นเป็นเพชรแท้หรือไม่ และมีข้อดีข้อเสียอย่างไร
เพชรโมอิส คือ เพชรที่ถูกทำขึ้น ซึ่งมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Synthetic Moissanite มีจุดเริ่มต้นจากการค้นพบของ ดร.เฮนรี่ มัวซองต์ (Dr. Henri Moissan) นักเคมีชาวฝรั่งเศส ที่ค้นพบแร่ซิลิคอนคาร์ไบด์ (Silicon Carbide) ในหลุมอุกกาบาตที่รัฐแอริโซนา สหรัฐอเมริกา ในปี 1893 แร่นี้มีคุณสมบัติคล้ายเพชรทั้งความแวววาวและความแข็ง จนนำไปสู่การพัฒนาเป็นอัญมณีสังเคราะห์ที่มีความสวยงามใกล้เคียงเพชรแท้
เพชรโมอิสนั้นมีราคาที่ถูกกว่าเพชรธรรมชาติอย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉลี่ยแล้วราคาของเพชรโมอิส 1 กะรัตจะถูกกว่าเพชรธรรมชาติถึง 80% ความแตกต่างด้านราคานี้เกิดจากกระบวนการผลิตที่สามารถควบคุมได้ในห้องปฏิบัติการ ทำให้ต้นทุนการผลิตต่ำกว่า นอกจากนี้ ราคาของเพชรโมอิสยังค่อนข้างคงที่ ไม่ผันผวนตามคุณลักษณะ 4Cs เหมือนเพชรแท้ มีเพียงขนาดและกระบวนการปรับปรุงคุณภาพเท่านั้นที่ส่งผลต่อราคา
แม้ว่าเพชรโมอิสจะมีความงามใกล้เคียงกับเพชรธรรมชาติ แต่มีความแตกต่างที่สำคัญหลายประการ ทั้งในแง่ของโครงสร้างทางเคมี คุณสมบัติทางกายภาพ และลักษณะการเล่นแสง ซึ่งเป็นสิ่งที่ผู้ซื้อควรทำความเข้าใจก่อนตัดสินใจซื้อ
เพชรโมอิสมีความแตกต่างจากเพชรแท้ในด้านความสะอาด เนื่องจากเป็นอัญมณีที่ถูกสังเคราะห์ขึ้นในห้องปฏิบัติการ จึงมักมีตำหนิน้อยกว่าหรือแทบไม่มีตำหนิเลย ต่างจากเพชรธรรมชาติที่มักมีตำหนิภายในซึ่งเกิดขึ้นระหว่างการก่อตัวในธรรมชาติ อย่างไรก็ตาม เกรดความสะอาดของเพชรโมอิสไม่ได้รับการรับรองจากสถาบันที่น่าเชื่อถืออย่าง GIA หรือ AGS แต่เป็นการประเมินจากผู้ผลิตหรือร้านค้าเอง
ความสว่างและการเล่นแสงเป็นจุดที่แตกต่างกันอย่างชัดเจนระหว่างเพชรโมอิสและเพชรแท้ เพชรโมอิสมีค่าดัชนีการหักเหแสงสูงกว่าเพชรแท้ ทำให้เกิดการกระจายแสงสีรุ้งมากกว่า บางครั้งอาจดูเหมือนลูกบอลกระจกเมื่อโดนแสงจ้า ในขณะที่เพชรแท้จะให้แสงสะท้อนที่เป็นสีขาวใสเป็นเอกลักษณ์ ความแตกต่างนี้เป็นผลมาจากโครงสร้างผลึกและการเจียระไนที่ต่างกัน
สีของเพชรโมอิสมีความแตกต่างจากเพชรแท้อย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะเมื่อมองในระยะใกล้หรือภายใต้แสงสว่างที่เพียงพอ เพชรโมอิสมักมีสีอมเหลือง เขียว หรือเทา โดยเฉพาะในเม็ดที่มีขนาดใหญ่ เมื่อเทียบกับมาตรฐานสีของเพชรแท้ เพชรโมอิสจะอยู่ในระดับประมาณ K ซึ่งสามารถสังเกตเห็นสีเหลืองได้ด้วยตาเปล่า ไม่มีเพชรโมอิสเม็ดใดที่มีความใสบริสุทธิ์เทียบเท่าเพชรน้ำร้อย
เพชรโมอิสเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่ต้องการอัญมณีที่มีความสวยงามใกล้เคียงเพชรแท้ในราคาที่ประหยัดกว่า แม้จะมีข้อจำกัดในด้านความเป็นธรรมชาติและคุณลักษณะบางประการ แต่ด้วยความก้าวหน้าของเทคโนโลยีการสังเคราะห์ ทำให้เพชรโมอิสมีความสวยงามและคุณภาพที่ทำให้หลาย ๆ คนประทับใจ การเลือกระหว่างเพชรโมอิสและเพชรแท้จึงขึ้นอยู่กับความชื่นชอบส่วนบุคคล งบประมาณ และการใช้งาน สำหรับผู้ที่ทำธุกิจส่งออกอัญมณี ต้องการหากลุ่มลูกค้าใหม่ ๆ การเลือกเพชรโมอิสมาทำเครื่องประดับถือเป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่น่าสนใจ พร้อมทั้งการทำประกันทรัพย์สินมูลค่าสูงสำหรับอัญมณียังเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยปกป้องการลงทุนและสร้างความมั่นใจในการดำเนินธุรกิจที่มีมูลค่าสูงได้อีกด้วย